Gingivitis: ontstoken tandvlees
De ontsteking die in de rand van het tandvlees zit, wordt gingivitis genoemd. Door de ontsteking gaat het tandvlees losser van de tanden en kiezen zitten. De smalle spleet tussen tandvlees, tanden en kiezen (de pocket), wordt wat dieper. Bij gezond tandvlees is de pocket hooguit 3mm diep, het tandvlees zit op het normale niveau vast aan de tand. Bij gingivitis kan de pocket iets dieper worden. Dit komt door de zwelling die door de ontsteking ontstaat. Zo’n diepere pocket vormt een prima plekje voor tandplaque en is bovendien lastiger schoon te maken. Maar schoonmaken móet: als men niets aan gingivitis doet, verergert de situatie en kan de gingivitis overgaan in parodontitis.
De verschijnselen
Het lastige van gingivitis is dat men het zelf niet altijd kan constateren. Ontstoken tandvlees kan rood, slap en gezwollen zijn. Ook kan het gaan bloeden bij het poetsen of het eten. Maar dat hóeft niet zo te zijn: deze verschijnselen zijn lang niet altijd aanwezig. Dus als het tandvlees niet gaat bloeden bij het poetsen of eten, wil dat nog niet zeggen dat het tandvlees gezond is. Vooral daarom ook is een regelmatig bezoek aan de tandarts of mondhygiënist zo belangrijk: zij kunnen constateren of u last heeft van gingivitis of niet.
Gingivitis opsporen
De tandarts of mondhygiënist kan gingivitis opsporen met een zogenoemde pocketsonde. Met de pocketsonde wordt voorzichtig het geultje tussen tand en tandvlees (de pocket) afgetast. Als de pocket dieper is geworden of als daarbij bloeding optreedt, is het tandvlees ontstoken. U kunt dan bij de tandarts of mondhygiënist een afspraak maken om het gebit te laten reinigen en, waar dat nodig is, glad of gladder te laten maken. Wanneer u vervolgens zelf uw gebit optimaal schoonhoudt, zal de ontsteking verdwijnen en gaat het tandvlees weer vaster om de tanden en kiezen liggen.
Zorg daarom dat u regelmatig uw gebit laat controleren. Zo voorkomt u dat een eventueel aanwezige gingivitis verergert of weer terugkomt.
Gingivitis voorkomen
Wat kunt u zelf doen om gingivitis te voorkomen? Het antwoord op die vraag luidt: uw mond zo goed mogelijk schoonhouden, zorgen dat de plaque geen kans krijgt. De tandarts of mondhygiënist kan uitleggen hoe u de tandplaque het beste kunt weghalen met behulp van een tandenborstel, ragers, tandenstokers of floss. Een goede mondhygiëne is de basis!
Tandsteen kunt u zelf niet verwijderen, hiervoor dient u naar de tandarts of mondhygiënist te gaan. Door een goede dagelijkse mondhygiëne, indien nodig gecombineerd met het verwijderen van tandsteen en gladmaken van de tandoppervlakken door de tandarts of mondhygiënist, zal gingivitis normaal gesproken binnen een aantal dagen verdwijnen. Als u dan uw mond dagelijks goed schoonhoudt, kunt u voorkomen dat er opnieuw gingivitis ontstaat.
Parodontitis:het kaakbot wordt afgebroken
Als u gingivitis heeft en u doet er niets aan, dan kan de ontsteking in de tandvleesrand verergeren en zich uitbreiden in de richting van het kaakbot. Het tandvlees laat hierdoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden/kiezen (de pocket), vormt zich weer nieuwe tandplaque. De ontsteking verplaatst zich dan verder de diepte in, het kaakbot wordt afgebroken en de pockets worden nog dieper. In deze diepe pockets verkalkt de tandplaque gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking (waarbij het kaakbot afbreekt), heet parodontitis. Door parodontitis kan er zó veel kaakbot worden afgebroken, dat de tanden en kiezen los gaan staan en uiteindelijk uitvallen.
De verschijnselen van parodontitis
Bij parodontitis kan het tandvlees rood, slap en gezwollen zijn en gaan bloeden bij het poetsen of bij het eten. Het tandvlees kan op den duur gaan terugtrekken. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. Tanden en kiezen kunnen bovendien gevoeliger worden voor temperatuurverschillen en bij bijtkracht. Soms gaan tanden losser staan of ontstaat er een ruimte tussen de tanden die er eerst niet was. Vaak kunnen deze verschijnselen ook afwezig zijn! Daardoor kan parodontitis lang onopgemerkt blijven. Ook hiervoor geldt dus: laat regelmatig uw gebit controleren door uw tandarts en/of mondhygiënist.
Zo weet u of u parodontitis heeft
Uw tandarts en/of mondhygiënist kunnen met zekerheid vaststellen of u parodontitis heeft. Zij controleren de diepte van de pockets van het tandvlees met een zogeheten pocketsonde. Ze noteren dan onder andere ook de bloedingen en de beweeglijkheid van uw tanden en kiezen. Op röntgenfoto’s kan vervolgens worden vastgesteld of en hoeveel kaakbot er rondom de wortels van de tanden en kiezen is verdwenen.
Wie krijgt parodontitis?
Voor een groot deel is gevoeligheid voor parodontitis afhankelijk van erfelijke factoren. Dat wil zeggen dat niet iedereen parodontitis krijgt. Het betekent wel dat, àls blijkt dat u gevoelig bent voor parodontitis, dit niet te veranderen is. U zult dus altijd meer aandacht moeten besteden aan de gezondheid van uw tandvlees. Verder is van belang om te weten dat er per persoon verschillende soorten en aantallen bacteriën in de tandplaque voorkomen. Ook de agressiviteit van de bacteriën kan sterk verschillen. Hierdoor kan de tandplaque van de ene persoon veel schadelijker zijn dan die van een ander.
Daarnaast speelt de weerstand van uw lichaam tegen bacteriën in de tandplaque een belangrijke rol. U bent dan “gevoelig voor parodontitis”. Roken vormt hierbij een extra risico: roken vermindert de weerstand tegen bacteriën in tandplaque.
Omdat de werking van het afweersysteem voor een groot deel erfelijk bepaald is, is het belangrijk dat ouders, die gevoelig zijn voor parodontitis, extra alert zijn op tandvleesproblemen bij hun kinderen.
De aanpak van parodontitis: wie doet wat?
Bij parodontitis is het tandvlees losgelaten van de tanden en kiezen. De tandplaque/tandsteen zit boven de tandvleesrand en onder de tandvleesrand in de verdiepte pockets. De tandplaque bóven de tandvleesrand kunt u zelf verwijderen met behulp van een goede mondhygiëne. De tandplaque ónder de tandvleesrand kunt u niet zelf verwijderen, dat moet de tandarts of mondhygiënist doen.
Door de combinatie van een goede mondhygiëne en professionele behandeling kan parodontitis dus genezen. Er wordt dan geen kaakbot meer afgebroken. Maar, het kaakbot dat verloren is gegaan komt niet meer terug. En, als de mondhygiëne weer verslechtert, komen de ontsteking en de verdieping van de pocket altijd weer terug.
Vraag de tandarts of mondhygiënist om advies als …
– het tandvlees bloedt bij het tandenpoetsen of het eten van harde dingen, zoals bijvoorbeeld appels;
– het tandvlees gevoelig of pijnlijk is bij het tandenpoetsen;
– het tandvlees terugtrekt, zodat het lijkt of de gebitselementen langer worden;
– de stand van één of meer tanden vanzelf verandert; gebitselementen los gaan staan;
– u last heeft van een vieze smaak;
– u last heeft van een ‘slechte adem’.
Voor meer informatie over mondhygiëne verwijzen wij u graag door naar onze mondhygiënist.
Gevorderde parodontitis: tanden en kiezen gaan losstaan
Pas in een gevorderd stadium van parodontitis kunnen er klachten ontstaan. Tanden en kiezen kunnen gaan losstaan of er kan ruimte tussen de tanden en kiezen komen. En omdat bij terugtrekkend tandvlees de wortels gedeeltelijk bloot komen te liggen, kunnen de tanden en kiezen erg gevoelig zijn bij het poetsen. Ze kunnen ook erg gevoelig zijn bij het eten of drinken van warme, koude, zoete of zure dranken en spijzen. Ook het aanzicht speelt een rol: als het tandvlees ver is teruggetrokken, ziet dat er niet mooi uit. Door parodontitis kan er uiteindelijk zoveel kaakbot verloren gaan, dat de tanden en kiezen al hun houvast verliezen en uitvallen.
bron http://www.nvvp.org/
